Gözyaşı ve Göz Sağlığı

Gözyaşı, gözün sağlıklı kalmasını ve göz kırpma hareketini yaparken rahat hissetmemizi sağlar. Bazı insanlarda gözyaşı üretimi azalır veya üretilen gözyaşı kalitesinde bozulma meydana gelir. Bu durumda ortaya çıkan rahatsızlık Kuru Göz olarak bilinir.

Yaygın olmasına karşın, Kronik Göz Kuruluğu çok sayıda insanı etkileyen fakat az bilinen göz rahatsızlıkları arasındadır. Birçok kişi, göz kuruluğu semptomlarını yanlış olarak alerjilerle, iklim koşullarıyla ya da basitçe göz zorlanmasıyla açıklar. Bunların hepsi Kronik Göz Kuruluğu semptomlarını şiddetlendirebilmekle birlikte, asıl neden bunlar değildir. 

Gözyaşı neden önemlidir?

İstanbul Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr Nilüfer Alpaslan gözyaşının önemini şöyle açıklamaktadır. 

“Gözleriniz, göz yüzeyini korumak için, kesintisiz bir gözyaşı tabakasına gereksinim duyar buna "gözyaşı filmi" denir. Kronik Göz Kuruluğunda, gözyaşı üreten bezlerin sağlıklı çalışmasında oluşan bozukluklar, ürettiğiniz gözyaşının miktarında ve niteliğinde değişikliklerin meydana gelmesiyle sonuçlanabilir. Bu durum, gözünüzün yüzeyine artık yeterli beslenme ya da korunma sağlayamayan bir gözyaşı filmiyle sonuçlanır. Bu, gözünün yüzeyinin hasar görmesine yol açabilir ve dolayısıyla, kronik Göz Kuruluğu semptomlarına neden olabilir”. 

Doğal gözyaşı filmi, kornea üstünde sağlıklı bir göz yüzeyi yaratmasına ve gözün tamamını kayganlaştırmasına ek olarak, infeksiyonla savaşma işlevi görür, önemli beslenme sağlar ve net görüş için hayati öneme sahiptir. Uzun süreli gözyaşı üretimi azaldığı zaman, gözün ön kısmında kalıcı hasar ve skar (yara izi) oluşumu ihtimali ortaya çıkar. Ciddi bir göz kuruluğu durumunun zaman içinde tedavi edilmediği vakalarda, infeksiyon riskinde artış ve görmede ciddi bozulma meydana gelir.

Kontak lens kullanımı “göz kuruluğu”na sebep olur…

Kontak lensler genelde gözlük kullanmak istemeyen kişiler tarafından gittikçe daha fazla tercih edilmektedir ve yavaş yavaş gözlüğün yerini almaya başlamıştır. Kısaca "lens" olarak da tabir edilen cihazlar miyop, hipermetrop ya da astigmat gibi göz kusurlarını geçici olarak düzeltir ve kozmetik amaçlı kullanıldıklarında göze, doğal renginden ayrı bir renk verirler. 

Kontak lens kullanımı gözyaşının daha hızlı buharlaşmasına neden olacağından göz kuruluğuna yol açmaktadır. 

Kuru gözün belirtileri nelerdir?

• Yanma 
• Batma 
• Kızarıklık 
• Bulanık Görme 
• Görme Azlığı

Göz kuruluğu hastalığı hafif, orta ve şiddetli olmak üzere 3 evrede incelenir. Hafif seviyeli kuru gözde yanma, batma, kızarıklık, gözde ağırlık hissi, karıncalanma ve gözde yabancı cisim hissi gibi şikayetler olur. Bu şikayetler kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle hastanın günlük yaşantısını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Göz kuruluğuna neler sebep olur?

Yoğun bilgisayar kullanımı

Gözyaşının göz yüzeyine yayılmasını sağlayan “göz kırpma” hareketinin sıklığı, yoğun bilgisayar kullanımında azalmaktadır.

Daha az göz kırpma da buharlaşmayı artıracağı için göz kuruluğuna neden olmaktadır. Sadece bilgisayar değil, TV ekranı karşısında uzun saatler geçirme yada uzun süreli okumalarda da göz kırpma sayısının azalmasına bağlı olarak göz kuruluğu oluşabilmektedir.

Klimalı ortamlar

Klima kullanımı ortamın kurumasına neden olarak gözyaşının buharlaşmasını hızlandırmakta ve göz kuruluğuna yol açmaktadır. 

Kontakt lens kullanımı

Kontakt lens kullanımı gözyaşının daha hızlı buharlaşmasına neden olduğundan göz kuruluğuna yol açmaktadır.

Göz ameliyatları

Operasyonlara bağlı olarak göz yüzeyi ve gözyaşı salgı bezleri de etkilenmekte ve dolayısıyla kuru göz gelişebilmektedir. 

Sigara kullanımı

Sigara dumanındaki maddeler göz yüzeyini olumsuz yönde etkilemektedir. 

Romatizma

Bağışıklık sistemi ile ilişkili romatizmal hastalıklarda gözyaşı salgılayan bezler de etkilenmekte ve göz kuruluğu tetiklenmektedir.

Sistemik hastalıklar ve tedavisinde kullanılan ilaçlar
Hipertansiyon, kalp hastalıkları, diyabet, alerji ve depresyon gibi çeşitli hastalıklar ve bu hastalıklarda kullanılan ilaçlar göz kuruluğunu tetikleyebilmektedir.

Göz tansiyonu 

Bu rahatsızlığın tedavisinde kullanılan göz damlaları, göz kuruluğuna yol açabilmektedir. 

Yaş

Gözyaşı salgısı, erkek ve kadınlarda, ilerleyen yaşla birlikte azalır.Kuru göz semptomları hormonal değişimlere bağlı olarak özellikle kadınlarda daha sık görülmektedir. 

Çevresel faktörler

Nemi düşük, sıcak veya rüzgarlı ortamlar, radyasyon veya kimyasal maddelere maruz kalma, yüksek yerlerde bulunma kuru göze neden olabilir. 

Menopoz 

Kuru göz her yaş grubunu etkileyen bir hastalık olmakla beraber, menopoza bağlı hormonal değişimler sebebiyle genelde kadınlarda daha sık gözlenmektedir

Yaşam Kalitenizi Artırın…

Kuru göz hastalığının semptomları kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir ve hastanın psikolojisi üzeride olumsuz etki yaratabilir. Ayrıca okuma, araç kullanımı, bilgisayar kullanımı gibi görsel dikkat gerektiren işlerde performansın azalmasına neden olarak, iş verimliliğini düşürebilir
Yaşam Şekli Değişimi ile gözyaşının korunması
Göz kuruluğu semptomları yaşayan kişilere yaşadıkları ev ve iş ortamlarındaki nemi artırmaları önerilir. Bu kişiler ayrıca yoğun sigara dumanı ortamında bulunmaktan da kaçınmalıdır.

Göz Yaşı Replasmanı

Suni gözyaşları, kuru göz hastalığının başlıca tedavi yöntemidir. Dünya çapında birçok suni gözyaşı bulunmaktadır ve aralarındaki farklılıklar içerdikleri etken maddeye ve ambalajına (çok kullanımlık şişe, tek kullanımlık ampul, vs) göre değişir. Suni gözyaşları sadece göz yüzeyini yıkayıp uzaklaşırken, kronik kuru göz hastalarında suni göz yaşı tedavisi tek başına yeterli olmamaktadır.Bu hastalarda gözyaşı üretimi ile gerekli dokularda etkisini göstererek, kişinin doğal gözyaşı yapımını arttıran ilaçlar kullanılır.
ile ilgili çeşitli problemlere değiniliyor.